SUMMARY
A literary Piece as a Sociological Work: The Concept of Modernity in Karel Capek’s War With the NewtsIn this text, I interpret Karel Capek’s novel War With the Newts (1936) as a sociological work and analyze the concept of the modern age that it presents. First, I show in what sense Capek’s work was sociological. Following Theodor Adorno, I suggest that the difference between literature and sociology is not of a fundamental but of a historical and analytical nature, and that what defines sociology is not method, empiricism, or explicitly defined concepts, but the insightful notion of social totality. In Capek, I analyze a social totality that I find in his concept of the modern age. Such an analysis provides insight into the self-destructive power of modern society. I suggest that Capek’s portrayal of modernity still applies today and that we can recognize the same patterns he presented in the world around us. Utwór literacki jako dzielo socjologiczne. Koncepcja nowoczesnosci w Inwazji jaszczurów Karela CapkaW artykule analizuje powiesc Karela Capka Inwazja jaszczurów (1936) jako prace socjologiczna, skupiajac sie na zaprezentowanej w niej koncepcji nowoczesnosci. W pierwszej czesci tekstu pokazuje, w jakim sensie mozna uznac prace Capka za socjologiczna. Podazajac sladami Theodora W. Adorna, uwazam, ze róznica miedzy literatura a socjologia nie jest fundamentalna, a jedynie historyczna i analityczna, oraz ze wyróznikiem socjologii nie sa metoda, empiryzm czy jednoznacznie zdefiniowane koncepcje, lecz dajace gleboki wglad pojecie calosci spolecznej. W drugiej czesci tekstu analizuje zidentyfikowane przeze mnie u Capka pojecie calosci spolecznej, jakie stanowi jego koncepcja nowoczesnosci. Analiza ta pozwala uzyskac wglad w autodestrukcyjna moc nowoczesnego spoleczenstwa. Staram sie dowiesc, ze przedstawiona przez tego autora wizja nowoczesnosci jest wciaz aktualna, a opisane przez niego wzory mozemy zaobserwowac w otaczajacym nas swiecie.