SUMMARY
Z duzym prawdopodobienstwem mozna przyjac, ze wiejski osrodek garncarski w rejonie dzisiejszej miejscowosci Chalupki (gmina Morawica) nalezy do najstarszych w regionie swietokrzyskim i funkcjonowal juz w czasach rzymskich (II w n.e.). Okres jego swietnosci przypada na XVIII i XIX w. W dwudziestoleciu miedzywojennym liczyl prawie 70 warsztatów i liczba ta stopniowo malala az do roku 1993, kiedy zostal zamkniety ostatni warsztat Stefana Sowinskiego. Garncarstwo rozwinelo sie w oparciu o lokalne zloza krasowych glin neogenskich, wystepujacych w obrebie lejów krasowych utworzonych w wapieniach górnej jury. Gliny te pozyskiwano szybikami na obszarze okolo 8,6 km2, obejmujacym miejscowosc Chalupki i ciagnacym sie na poludnie od niej. Proces produkcji ceramiki byl wieloetapowy. Obejmowal przygotowanie gliny, tzw. „gojenie”, formowanie naczyn na toczku garncarskim, suszenie, glazurowane i wypalanie w piecach. Asortyment wyrobów ceramicznych ulegl z czasem wzbogaceniu. Obok naczyn uzytkowych pojawily sie zabawki, glównie gwizdki, oraz kropielnice i figury swietych. Ceramika z Chalupek byla uzywana nie tylko przez ludnosc lokalna, lecz w calym regionie swietokrzyskim, a nawet poza jego granicami. Z biegiem czasu zmienialo sie jej przeznaczenie od czysto uzytkowego po dekoracyjne. Od 1998 r. funkcjonuje w Chalupkach Osrodek Tradycji Garncarstwa, pelniacy role muzealno-edukacyjna. Corocznie, w lipcu, na terenie osrodka odbywa sie festyn etnograficzny „Chalupkowe Garncynki”. Osrodek Tradycji Garncarstwa w Chalupkach jest licznie odwiedzany przez turystów – zarówno indywidualnych, jak i grupy zorganizowane oraz wycieczki szkolne. Stanowi obiekt geoturystyczny promujacy dziedzictwo kulturowe Chalupek.