SUMMARY
„Return to Christian thought and life”: the objectives and methods of Janez Krek's Christian-social movementThe turn of the twentieth century in Slovenian culture was marked by a movement, later dubbed “political Catholicism.” The cultural and economic narrative which arose from the movement was in the long term of much greater importance than the political objectives of the Catholic movement itself. The aim of this article is to describe the narrative from the point of view of its most prominent representative, Janez Evangelist Krek (1865–1917).Doctor Krek’s conservative social reforms were able to become one of the pillars of the Slovenian collective consciousness solely because they could be bent to conform to the recurring cultural templates used by the Slovenian society to accept and reshape changes since as early as the beginning of nineteenth century. The imagery constituted by these templates is termed domestic in the article. This is to mean that it is based upon pre-modern cultural capital and traditional survival strategies. Doctor Krek’s work is proof of the ease with which domestic imagery “swallowed” modernity and “spat it out” onto the fringe of society, into the sphere of technical developments, which was then used to protect conservative values and institutions. Paradoxically, it was only in this form that the domestic imagery allowed for the relatively easy acceptance of socialism after World War II. „Powrót do chrzescijanskiego myslenia i zycia”. Cele i metody chrzescijansko-spolecznego ruchu Janeza Evangelisty Kreka Na przelomie XIX i XX wieku w kulturze slowenskiej silnie zaznaczyl sie ruch pózniej nazwany politycznym katolicyzmem. Bardziej niz postulaty polityczne tego ruchu na rozwój kolektywnej swiadomosci Slowenców wplynela towarzyszaca mu narracja laczaca watki gospodarcze z kulturowymi. Celem artykulu jest opisanie tej narracji z punktu widzenia jej najwazniejszego przedstawiciela – Janeza Evangelisty Kreka (1865–1917).Konserwatywne i prowadzone w duchu spoleczno-chrzescijanskim reformy doktora Kreka mogly stac sie konstytutywna czescia slowenskiej swiadomosci kolektywnej tylko dlatego, ze zostaly one dopasowane do powtarzajacych sie wzorców, za pomoca których spoleczenstwo slowenskie przynajmniej od poczatku XIX wieku przyjmowalo i adaptowalo nowe idee. Imaginarium uksztaltowane przez takie wzorce jest w artykule nazwane „swojskim”, poniewaz opiera sie na przednowoczesnym kapitale kulturowym i tradycyjnych strategiach przetrwania. Z zadziwiajaca latwoscia imaginarium „swojskosci”, obserwowane w artykule z punktu widzenia dzialalnosci doktora Kreka, odsunelo na bok znaczace postulaty nowoczesnosci, skupiajac sie na osiagnieciach techniki, które czesto sluzyly do przechowywania konserwatywnych wartosci i instytucji. W postaci „swojskiej nowoczesnosci” imaginarium to, paradoksalnie, umozliwilo stosunkowo bezkonfliktowe przyjecie socjalizmu po II wojnie swiatowej.