SUMMARY
History discourses and reconciliation process in post-Suharto IndonesiaAfter periods of internal conflicts and authoritarianism, educational institutions often have to be reformed. However, in countries where education has been used to support repressive politics and violations of human rights, or when conflicts and abuse have resulted in a loss of educational opportunities, a traumatic past and the legacy of injustice can be a serious challenge to effective educational reforms. Prospects for the development of democracy, which usually fuel the program of rebuilding the state and building a civil society, do not often attach great importance to the settlement of the brutal past in historical education. Meanwhile, the coupling of transitional justice and reform of education systems, including historical education programs, can facilitate the reintegration of society, including children and youth in the society, and may involve younger generations in work for justice.The history of 1965-66 in Indonesia, the history of mass killings and the imprisonment of hundreds of thousands of alleged communist Indonesians, was for a long time silenced and mystified by anti-communist mythology. This was created by the authoritarian rule of Suharto. This article examines how the Orde Baru constructed a strong policy of remembrance and how this narrative that labels victims as perpetrators deserving their fate dominated historical politics (history education). This approach is still present in the official historical and political narrative in Indonesia. Meanwhile, showing the history of victims in the history education can be a prerequisite for understanding the process of reconciliation by Indonesians, thus having an impact on the democratisation of society. Thus, historical education is closely connected with transitional justice. Dyskursy historyczne a proces pojednania w Indonezji po epoce SuhartoDyskursy historyczne wiaza sie scisle z pojednaniem w procesie sprawiedliwosci okresu przejsciowego. Po okresach wewnetrznych konfliktów i autorytaryzmu, instytucje edukacyjne czesto musza zostac zreformowane. Jednak w krajach, w których edukacja zostala wykorzystana do wspierania represyjnej polityki i lamania praw czlowieka, traumatyczna przeszlosc i spuscizna niesprawiedliwosci moga stanowic powazne wyzwanie dla skutecznych reform edukacyjnych, a tym samym demokracji.W artykule przeanalizowano, w jaki sposób Nowy Lad generala Suharto skonstruowal silna polityke pamieci, i jak oficjalna narracja historyczna, okreslajaca ofiary jako sprawców zaslugujacych na swój los, zdominowala polityke historyczna (edukacje historyczna). Badanie pokazalo, w jaki sposób to podejscie jest nadal obecne w oficjalnej historycznej i politycznej narracji w Indonezji. Tymczasem pokazanie historii ofiar terroru w edukacji historycznej moze byc warunkiem wstepnym zrozumienia procesu pojednania przez Indonezyjczyków, a tym samym wplywania na demokratyzacje spoleczenstwa. W ten sposób edukacja historyczna jest scisle zwiazana ze sprawiedliwoscia okresu przejsciowego.