????????????, ??????????, ????????: ???? ?????? ? ??????? ??????

SUMMARY

Christianity, Mysticism, Infidelity: Ivan Grozev and Nikolay Ra?novThis article follows the personal and artistic relations between two famous Bulgarian poets and mystics, Ivan Grozev and Nikolay Raynov. Before 1944, the lives of both passed under the common sign of Orthodox Christianity, spiritualism, Theosophy, and Freemasonry. A separation took place after 1944, when Raynov rejected all forms of religiosity. At first, their relationship was good, but later it came into sharp conflict. The first words of criticism were spoken by Grozev, concerning Raynov’s translation of Thus Spoke Zarathustra by Nietzsche. The further polemics, on the one hand, had a significant impact on some of the intellectual elite in Bulgaria; on the other hand, they illustrate the changing attitude of both writers to religiosity. The source material is archives, memoirs and autobiographies, which reveal the dialogicality in Bulgarian literature in the first half of the 20th century. Chrzescijanstwo, mistycyzm, niewiara. Iwan Grozew i Nikolaj RajnowArtykul jest poswiecony osobistym i artystycznym relacjom miedzy dwoma slynnymi bulgarskimi poetami i mistykami, Iwanem Grozewem i Nikolajem Rajnowem. Przed rokiem 1944 zycie obu uplywa pod wspólnym znakiem kolejno: ortodoksyjnego chrzescijanstwa, spirytyzmu, teozofii i wolnomularstwa. Do rozdzialu dochodzi po 1944 roku, kiedy Rajnow odrzuca wszelkie formy religijnosci. Na poczatku ich wzajemny stosunek jest pozytywny, ale z czasem dochodzi do ostrych sporów. Pierwsze slowa krytyki wypowiada Grozew. Sprawa dotyczy przekladu Rajnowa Tako rzecze Zaratustra Friedricha Nietzschego. Dalsza polemika z jednej strony ma istotny wplyw na czesc elit intelektualnych w Bulgarii, z drugiej – ilustruje zmieniajacy sie stosunek obu pisarzy do religijnosci. Material zródlowy stanowia archiwa, wspomnienia i autobiografie. Odslaniaja one dialogicznosc w bulgarskiej literaturze w pierwszej polowie XX wieku.