SUMMARY
W celu ograniczenia presji i zachowania srodowiska przyrodniczego, w najblizszym zapleczu aglomeracji warszawskiej zostal utworzony Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu (WOCHK). Obejmuje on m.in. tereny lesne okolic Marek, tworzacych otuline obszarów podlegajacych scislejszej ochronie, w tym – rezerwatu Horowe Bagno oraz Jeziora Kruczek. Powierzchnia rezerwatu wynosi blisko 44 ha, z czego powierzchnia akwenów powstalych w zaglebieniach potorfowych wynosi okolo 17,5 ha. Oba obiekty hydrograficzne, ze wzgledu na polozenie, znajduja sie w zasiegu potencjalnej presji ze strony pólnocno-wschodniej czesci miasta Marki oraz biegnacej w granicach rezerwatu drogi krajowej nr 631. Ponadto duzym zagrozeniem wydaje sie budowa wylotu drogi ekspresowej S8 z Warszawy w kierunku Bialegostoku. Niniejsza praca stawia sobie za cel udokumentowanie stanu hydrochemicznego torfowiska Horowe Bagno i Jeziora Kruczek sprzed uruchomienia arterii komunikacyjnej S8. Posluza do tego celu podstawowe parametry fizykochemiczne wód w obu obiektach: odczyn oraz przewodnosc elektrolityczna wlasciwa. Do pomiarów realizowanych w sezonie zimowo-wiosennym 2015/16 wytypowano 6 punktów pomiarowo-kontrolnych, przy czym 2 punkty zlokalizowane byly nad brzegiem Jeziora Czarnego, a pozostale 4 znajdowaly sie na terenie rezerwatu Horowe Bagno. We wstepnym etapie prac badawczych dokonano identyfikacji wielkosci presji antropogenicznej na obszarze gminy Marki przy wykorzystaniu metody autorstwa Nachlik (2006). Stwierdzono, ze w zakresie gospodarki wodno-sciekowej nie istnieja istotne zagrozenia dla srodowiska wodnego. Uzyskane wyniki wskazuja, ze torfowisko Horowe Bagno mozna zaliczyc do wysokich pod wzgledem odczynu wód i przejsciowych pod wzgledem PEW. Torfowisko i jezioro reprezentuja dwa odmienne obiekty hydrochemiczne, co jest prawdopodobnie spowodowane charakterem zlewni i struktura alimentacji: róznym udzialem zasilania wodami meteorycznymi i gruntowymi. Jednym istotnym obecnie przejawem antropopresji jest przenikanie scieków opadowych z drogi nr 631. Moze sie ono istotnie zwiekszyc po uruchomieniu przylegajacego do torfowiska odcinka S8, zwlaszcza bez podjecia odpowiednich rozwiazan ochronnych.