SUMMARY
Bohaterem eseju Carlo Ginzburga jest siedemnastowieczny blazen i gorzelnik Costantino Saccardino, parajacy sie równiez sztuka medyczna. Oskarzony wspólnie z towarzyszami o potajemne skalanie odchodami miejskich swietych obrazów, Saccardino glosil, ze religia – przede wszystkim zas pojecie piekla – stanowi czysta fikcje, a pierwsi ludzie nie zostali stworzeni przez Boga, lecz zrodzili sie z blota. Ginzburg zwraca uwage na pokrewienstwo laczace heretyckie poglady Saccardina – naznaczone swiadomoscia kryzysu oraz oczekiwaniem politycznej, religijnej i kulturowej rewolucji – z rozpoznaniami Galileusza, Bacona, Campanelli, Rózokrzyzowców, nawet Kartezjusza. Zarazem jednak wrazliwosc Saccardina jest wrazliwoscia zawodowego komedianta – nie wielkiego intelektualisty – i to wlasnie czyni ten przypadek niezwyklym. Sprawa Saccardina, obeznanego, jak wykazuje Ginzburg, z literatura libertynska, zarazem zas bezwzglednie odrzucajacego elitaryzm libertynów, pokazuje, ze w tym okresie zwiazki miedzy kultura wysoka i kultura klas podporzadkowanych mogly obejmowac okrezna wymiane, zaposredniczona przez rózne, niekiedy przeciwstawne kody.