SUMMARY
Engaging Cinema in Environmental Crisis: A Paradigm of Documentary Films of the Niger DeltaThe oil-rich Niger Delta region of Nigeria remains one of the most environmentally devastated places in the world. This is caused by gas flaring, crude oil spillages, illegal oil bunkering and pipeline vandalism in the region. The call for eco-democracy and the disruption of eco-apathy has driven global academia into developing paradigms that would foster environmental transformation. Interestingly, while academic disciplines such as history, geography, anthropology and the global humanities continue to critically engage in practices and discourses that would facilitate achieving anticipatory climate adaptation, African academia, especially in Nigeria, has been slow to absorb the same critical spirit as the West. In fact, environmental film critics in Nigeria have not fully explored the environmental discourse that has gathered strength in other disciplines central to the greening of the humanities. Therefore, there remains a dearth of critical underpinning for environment and cinema, or what I term discourses of/on the green cinema, in African scholarship. Against this backdrop, I examine environmental crisis in the documentary films Delta Blues, The Nigerian Oil Thieves and The True Price of Crude Oil, and use content analysis method to investigate how these films have been used to create environmental awareness in the region. The analysis is anchored on Adrian Ivakhiv’s biocentric model of ecocriticism, which acknowledges the unity of man and all the creatures and the environment around him, and further recommends a shift from human-centrism to biocentrism. Kino zaangazowane w kryzys ekologiczny: przyklad filmów dokumentalnych z delty Nigru Bogaty w rope region delty Nigru w Nigerii pozostaje jednym z najbardziej zdewastowanych srodowiskowo miejsc na swiecie. Jest to spowodowane spalaniem gazu, wyciekami ropy naftowej, nielegalnym bunkrowaniem ropy i aktami wandalizmu dokonywanymi na rurociagach w regionie. Dazenie do ekodemokracji i przerwania ekoapatii sklonilo swiatowych naukowców do opracowania paradygmatów, które sprzyjalyby transformacji srodowiskowej. Na gruncie dyscyplin akademickich, takich jak historia, geografia, antropologia i humanistyka globalna, trwa wiec krytyczne zaangazowanie w praktyki i dyskursy, które moglyby ulatwic osiagniecie antycypacyjnej adaptacji do klimatu. Tymczasem jednak afrykanskie uczelnie, szczególnie nigeryjskie, duzo wolniej przyswajaja krytyczne podejscie wlasciwe Zachodowi. Krytycy filmów ekologicznych w Nigerii nie zbadali w pelni dyskursu srodowiskowego, który nabral sily w innych dyscyplinach kluczowych dla ekologizacji humanistyki. Dlatego tez w afrykanskiej nauce wciaz brakuje krytycznych podstaw do analizy zwiazków srodowiska i kina lub tez, jak to nazywam, dyskursów na temat „zielonego” kina. Na tym tle przygladam sie kryzysowi ekologicznemu w filmach dokumentalnych Delta Blues, The Nigerian Oil Thieves and The True Price of Crude Oil. Analiza tresci ma pozwolic na zbadanie, w jaki sposób filmy te zostaly wykorzystane do budowania swiadomosci ekologicznej w regionie. Analiza opiera sie na biocentrycznym modelu ekokrytyki Adriana Ivakhiva, który uznaje jednosc czlowieka i wszystkich stworzen oraz otaczajacego go srodowiska, zalecajac przejscie od humancentryzmu do biocentryzmu.