SUMMARY
Metinsel-Askinlik iliskileri, yazinsal bir metnin kendisi disindaki anlatilarla bir arada okunmasini mümkün kilan, büyük ölçüde essüremli gerçeklesen okuma edimine bagli olarak ortaya çikan ve bu okuma tecrübesine bagli biçimde tespit edilen yazinsal ya da sanatsal ilgiler bütünüdür. Bu ilgiler, bilhassa Orta Çag karnaval kültürünün edebiyata tezahürüyle edebiyatta söylesim ve çokseslilik olgulariyla beraber izlenmekte; postmodernist metinlerle birlikte metinsel-askinlik iliskilerinin estetik birer öge hâlini aldigi tespit edilmektedir. Metinsel-askinlik biçimleri, alintilama, anistirma, epigraf, içanlati gibi göndergesellik eksenli ortakbirliktelik iliskileri; öykünme (pastis), yansilama (parodi), alayci (gülünç) dönüstürüm gibi türev iliskileri ve yenidenyazim çerçevesinde gerçeklesen metin-ötesi ilgilerden olusmaktadir. Orhan Pamuk romanlari, yenilikçi ve deneysel roman çizgisinde degerlendirilmektedir. Bu roman kurulusunda metinsel-askinlik ve estetiksel-askinlik biçimleri birer estetik unsur olmanin yaninda, kuramsal dayanaklar olarak romanlarin biçemsel çerçevelerini olusturmaktadir. Gérard Genette’in metinsel-askinlik iliskileri tasnifi temelinde ele alinan Orhan Pamuk romanlarinda metinsel-askinlik iliskileri, üst-metinsellik, yorumsal üst-metinsellik, ana-metinsellik ve göndergesellik iliskisi ekseninde kurgulanmis ve bu eserler kanonlasmis baska eserlerle anlamsal bir bütünü olusturacak biçimde örüntülenmis görünmektedir. Metni ve metin ötesini meydana getiren her bir ilginin, izleksel veya kuramsal bir anlami teskil edecek biçimde kuruldugu anlasilmaktadir. Üst-metin ve yorumsal üst-metin çerçeveleriyle büyük ölçüde romanciligindaki kuramsal dogrultuyu saglamakta olan Pamuk, göndergesellik ve ana-metinsellik uygulamalariyla kendi roman kuraminin izleksel çerçevesini olusturur. Metinsel-askinlik biçimleriyle Pamuk, romanlarinin temel izleklerini meydana getiren Dogu-Bati, es-ruh ve baba-ogul izlekleri etrafinda “kimlik” ve “kendilik” olgularini vurgular görünmektedir.