SUMMARY
Streszczenie Celem badan bylo ukazanie potrzeby wlaczenia w proces szkolenia sportowego tenisistów treningów sensomotorycznych. Obecnie tendencje rozwojowe i postepy sportowe w tenisie wymagaja od trenerów kompleksowej pracy z zawodnikami juz we wczesnych fazach szkolenia. Oprócz przygotowania z zakresu umiejetnosci techniczno-taktycznych oraz treningu mentalnego zachodzi wyrazna potrzeba zastosowania cwiczen poprawiajacych stabilizacje stawów równiez u mlodych, dorastajacych zawodników. Specjalistyczne treningi z fizjoterapeuta poprawiajace kinestezje oraz koordynacje nerwowo-miesniowa pozwola zminimalizowac przeciazenia ukladu ruchu, mikrourazy, czy tez urazy przewlekle, które na dlugo lub na stale wykluczaja zawodnika z gry.Badaniami objeto 60 tenisistów Uczniowskiego Klubu Sportowego „Return” Lomza. Grupe stanowily dzieci i mlodziez w wieku 10-18 lat, trenujacy tenis zawodniczo lub w formie rekreacji. Tenisistów podzielono na dwie grupy. W grupie (A) zostaly wprowadzone treningi sensomotoryczne wedlug opracowanego rocznego programu treningowego, grupa kontrolna (B) nie zostala objeta programem i kontynuowala proces szkolenia wg wczesniejszych zalozen.Do badan wykorzystano trzy testy sensomotoryczne oceniajace propriocepcje stawów konczyn dolnych, konczyn górnych oraz kregoslupa. Fizjoterapeuta w obu grupach (A i B) przeprowadzil testy sensomotoryczne przed rozpoczeciem szkolenia sportowego i po jego zakonczeniu (po roku). Badania wykazaly, ze cwiczenia propriocepcji poprawiaja funkcjonalnosc stawów u wszystkich badanych objetych programem eksperymentalnym. W grupie tenisistów objetej cyklem treningów sensomotorycznych koordynacja nerwowo-miesniowa ulegla znaczacej poprawie. Przeprowadzone testy propriocepcji posluzyly kontroli efektywnosci treningu fizjoterapeuty z tenisistami. Zaleca sie by trening sensomotoryczny stanowil integralna czesc treningu sportowego w tenisie. AbstractThe purpose of the research was to portray the need of including sensomotoric trainings into the sport training process of tennis players. At present developmental tendencies and sport progress in tennis require from coaches comprehensive work with players in early phases of training. Apart from preparing technical-tactical abilities and mental training, there is a clear need to apply exercises improving stability of joints for young, adolescent competitors. Specialist trainings with the physiotherapist that improve kinesthesia and neuromuscular coordination will minimize surcharges of the layout of movement, microtraumas, or chronic injuries that may send the competitor off the game for a short time or even permanently. In the examinations 60 tennis players of a Student Sport Club "Return" in Lomza took part. They constituted a group of children and teenagers aged 10-18, training tennis as professionals or in the form of recreation. Tennis players were divided randomly into two groups. In the examined group (A) sensomotoric trainings were introduced according to the annual training program, and the control group (B) wasn't embraced with the program. In the examinations there were used three tests, that evaluate proprioception of joints of lower limbs, upper limbs and the spine. The physiotherapist conducted sensomotoric tests before starting the cycle of sensomotoric trainings with tennis players, next the same tests were repeated after the annual training cycle. It was stated that exercises of proprioception improve functionality of joints amongst all examined players. What is more, in the group of tennis players embraced with the cycle of sensomotoric trainings neuromuscular coordination underwent some significant improvement. Conducted tests of proprioception allowed to control the effectivenesses of training introduced by a physiotherapist with tennis players. Another assumption is that sensomotoric training should been integral part of the sport training in tennis.