Sociology of patients’ rights: selected remarks, analysis and reflection
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6069.79.03Keywords:
patients’ rights, medical law, sociology of law, human dignity, health maintenance organizationAbstract
The legal situation of the patient has become one of the most important elements of the debate on health care. It is related to the specific situation. The patient during a meeting with a medical expert is forced to provide intimate details about his life. Patients’ rights are most often analysed in legal terms relating to specific laws or regulations. It should be noted, however, that these rights of patients “live” primarily in institutions such as hospitals or clinics. Moreover, they are not only a part of the broadly understood system of medical law. They refer to a specific meeting that occurs between the patient and the medical expert.
How can the mentioned relationship be applied to the concept of patients’ rights? Are there any laws that specifically relate to the interaction which occurs between the doctor and the patient? Is the formal implementation of the regulations sufficient to conclude that patients’ rights are fully respected? The proposed article is an attempt to answer these questions.
Downloads
References
Bergoglio, Jorge, Abraham Skórka. 2013. W niebie i na ziemi. Kraków: Znak.
Google Scholar
Boratyńska, Maria, Przemysław Konieczniak. 2001. Prawa pacjenta. Warszawa: Difin.
Google Scholar
Bujny, Jędrzej. 2007. Prawa pacjenta. Między autonomią a paternalizmem. Warszawa: C.H. Beck.
Google Scholar
Cianciara, Dorota, Maria Miller. 2003. „Postawa lekarzy wobec edukacji pacjenta”. Przegląd Epidemiologiczny 3: 531–540.
Google Scholar
Czabała, Jan Cz. 2000. Czynniki leczące w psychoterapii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Doroszewska, Antonina. 2011. „Socjologiczne aspekty praw pacjenta – analiza wybranych problemów”. W Uwarunkowania prawne, ekonomiczne i socjologiczne funkcjonowania wybranych systemów ochrony zdrowia. Red. Teresa Mróz. 119–131. Białystok: Wydawnictwo Temida 2.
Google Scholar
Drozdowska, Urszula. 2007. Cywilnoprawna ochrona praw pacjenta. Warszawa: C.H. Beck.
Google Scholar
Frąckowiak, Monika. 2006. „Status społeczny osób chorych psychicznie w perspektywie socjologiczno-historycznej”. Zeszyty Naukowe Instytutu Socjologii UAM 0: 5–30.
Google Scholar
Frieske, Kazimierz. 2001. Socjologia prawa, Warszawa–Poznań: Iuris.
Google Scholar
Gąciarz, Barbara, Antonina Ostrowska, Włodzimierz Pańków. 2008. Integracja społeczna i aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych zamieszkałych w małych miastach i na terenach wiejskich – uwarunkowania sukcesów i niepowodzeń. Raport z badań, Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN.
Google Scholar
Goodman, Norman. 2001. Wstęp do socjologii. Poznań: Zysk i S-ka.
Google Scholar
Gromadecka-Sutkiewicz, Małgorzata. 2004. „Wybrane elementy relacji lekarz – pacjent w opinii pacjentów”. Nowiny Lekarskie 4: 301–303.
Google Scholar
Jezierska, Agnieszka. 2006. Prawa pacjenta. Medyczna encyklopedia prawa. Warszawa: Infor S.A. (wydanie elektroniczne).
Google Scholar
Karkowska, Dorota. 2004. Prawa pacjenta. Warszawa: Dom Wydawniczy ABC.
Google Scholar
Kaźmierczak, Agnieszka. 2010. „Doświadczenie choroby przez pacjentów z perspektywy relacji z personelem medycznym”. W Doświadczanie choroby w perspektywie nauk humanistycznych, społecznych i medycznych. Red. Bożena Płonka-Syroka, Michał Skrzypek. 223–228. Wrocław: Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich.
Google Scholar
Kirenko, Janusz. 1998. „Osoby z niesprawnością narządu ruchu z powodu uszkodzenia rdzenia kręgowego”. W Problem niepełnosprawności w poradnictwie zawodowym. Red. Barbara Szczepankowska, Antonina Ostrowska. 91–105. Warszawa: Krajowy Urząd Pracy.
Google Scholar
Kmieciak, Błażej. 2014. „Prawa pacjenta z perspektywy funkcjonalnej refleksji”. Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna 3 (1): 169–191.
Google Scholar
Kmieciak, Błażej. 2015a. „Prawa pacjenta – między relacją a interakcją”. W Opieka zdrowotna – wybrane zagadnienia. Red. Paulina Ucieklak-Jeż. 47–59. Częstochowa: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza.
Google Scholar
Kmieciak, Błażej. 2015b. Prawa pacjenta i ich ochrona. Studium socjologiczne. Lublin: Wydawnictwo Naukowe KUL.
Google Scholar
Kmieciak, Błażej. 2016. Prawa pacjenta z rzecznikiem w tle. http://gosc.pl/doc/3589049.Prawa-pacjenta-z-rzecznikiem-w-tle [dostęp 30.12.2016].
Google Scholar
Kojder, Andrzej. 2006. „Z Czerniowców w szeroki świat… Eugen Ehrlich i narodziny idei socjologii prawa”. W Stawanie się społeczeństwa. Szkice ofiarowane Piotrowi Sztompce z okazji 40-lecia pracy naukowej. Red. Andrzej Flis. 19–40. Kraków: Universitas.
Google Scholar
Łasiczka, Cezary. 2013. O prawach pacjenta w kontekście bioetyki – rozmawiają dr Joanna Różyńska i prof. Paweł Łuków. Radio TOK FM, 3 kwietnia 2013 r. [archiwum autora].
Google Scholar
Łaska-Formejster, Alicja. 2015. Pacjent w sieci zależności. Społeczny kontekst praw i autonomii pacjenta. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Merton, Robert. 2006. „Paradygmat analizy funkcjonalnej w socjologii”. W Współczesne teorie socjologiczne. Wybór i oprac. Aleksandra Jasińska-Kania, Lech M. Nijakowski, Jerzy Szacki, Marek Ziółkowski. 367–375. Warszawa: Scholar.
Google Scholar
Mielnik-Błaszczak, Maria, Anna Zioło, Ewa Kawiak-Jawor. 2011. „Relacja lekarz – pacjent. Od paternalizmu do partnerstwa”. Zdrowie Publiczne 121 (1): 95–98.
Google Scholar
Osiatyński, Wiktor. 2012. Wprowadzenie do praw człowieka. Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka. http://www.hfhrpol.waw.pl/pliki/WOsiatynski_HistIFilo.pdf [dostęp 15.06.2012].
Google Scholar
Ostrowska, Antonina. 1975. Problemy zdrowia i opieki lekarskiej w opiniach społeczeństwa polskie-go. Warszawa–Wrocław–Kraków–Gdańsk: PAN.
Google Scholar
Ostrowska, Antonina. 1998. „Nierówności w sferze zdrowia”. Kultura i Społeczeństwo 42 (2): 151–163.
Google Scholar
Ostrowska, Antonina. 1999. Styl życia a zdrowie. Z zagadnień promocji zdrowia. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Google Scholar
Ostrowska, Antonina. 2002. Poverty as a Factor Influencing Doctor – Patient Partnerships: Case Poland (wyniki badań dra B. Moskalewicza przeprowadzanych w Instytucie Reumatologii, Warszawa 2002 r.). http://www.brown.edu/Departments/Sociology/faculty/hsilver/sirs/papers/ostrowska.pdf [dostęp 31.10.2016].
Google Scholar
Ostrowska, Antonina. 2006. „Kobiety i mężczyźni. Jak styl i warunki życia różnicują zdrowie?”. Rocznik Lubuski 32 (2): 113–129.
Google Scholar
Ostrowska, Antonina. 2008. „Rozprawa z czasem w chorobie przewlekłej”. W Socjologia i antropologia medycyny w działaniu. Red. Włodzimierz Piątkowski, Bożena Płonka-Syroka. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Arboretum.
Google Scholar
Ostrowska, Antonina. 2010a. „Innowacje w opiece zdrowotnej”. Innowacyjna Medycyna 1 (12): 2.
Google Scholar
Ostrowska, Antonina. 2010b. Profilaktyka ginekologiczna dla kobiet zagrożonych wykluczeniem społecznym (na podstawie badania wykonanego na zlecenie Fundacji MSD dla Zdrowia Kobiet w 2010 roku). Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN.
Google Scholar
Ostrowska, Antonina. 2011. „Socjologiczne i etyczne uwarunkowania relacji lekarzy z pacjentami”. W Etyczne aspekty decyzji medycznych. Red. Jan Hartman, Marcin Waligóra. 11–23. Warszawa: Lex a Wolters Kluwer business.
Google Scholar
PAP. 2014. Wyziębiony dwulatek wybudzony ze śpiączki. http://www.pap.pl/palio/html.run?_Instance=cms_www.pap.pl&_PageID=1&s=infopakiet&dz=kraj&idNewsComp=187302&filename=&idnews=190613&data=&status=biezace&_CheckSum=774081925 [dostęp 20.12.2016].
Google Scholar
Paszkowska, Małgorzata. 2002. Prawa pacjenta jako swoista kategoria praw człowieka (rozprawa doktorska obroniona w 2002 r. w Instytucie Socjologii UKSW). http://nauka-polska.pl/dhtml/raporty/praceBadawcze?rtype=opis&lang=pl&objectId=22389 [dostęp 20.12.2016].
Google Scholar
Perehubka Igor, Mariola Rębisz, Krzysztof Marczewski. 2012. „Wybrane czynniki ryzyka instytucjonalizacji poszpitalnej”. Zamojskie Studia i Materiały 1 (35): 85–89.
Google Scholar
Petrażycki, Leon. 1985. „O ideale społecznym i odrodzeniu prawa naturalnego”. W O nauce, prawie i moralności. Pisma wybrane. Warszawa: PWN.
Google Scholar
Pieniążek, Antoni, Magdalena Stefaniuk. 2010. Socjologia prawa – zarys wykładu. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.
Google Scholar
Przemówienie papieża Franciszka do brazylijskich elit, piątek, 27 lipca. 2013. http://papiez.wiara.pl/doc/1643435 [dostęp 19.11.2016].
Google Scholar
Skalski, Janusz. 2015. Mam odwagę mówić o cudzie – rozmawia Joanna Bątkiewicz Brożek, Kraków: Znak.
Google Scholar
Skrzypek, Michał. 2011. Perspektywa chorego w socjologii choroby przewlekłej. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar
Skrzypek, Michał. 2012. „Geneza i ewolucja podstawowych kategorii analitycznych socjologii medycyny”. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 18 (4): 371–378.
Google Scholar
Sokołowska, Magdalena. 1986. Socjologia medycyny. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
Google Scholar
Śliwka, Marcin. 2010. Prawa pacjenta w prawie polskim na tle prawnoporównawczym. Wyd. II. Toruń: Wydawnictwo TNOiK – Dom Organizatora.
Google Scholar
Tatur, Grażyna, Janina Książek, Piotr Tyszko. 2005. „Pacjent jako podmiot udzielanych świadczeń”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 60 (16): 500–504.
Google Scholar
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. 2005, Nr 226, poz. 1943 ze zm.)
Google Scholar
Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. 2009, Nr 52, poz. 417).
Google Scholar
