???? ??????. „?????? ???????? ????“ ? ??????????????????? ?????? ?? ?????????? ??????????

SUMMARY

Ivan Grozev and the “New Cultural Race” in the Aesthetic Religious Project of Bulgarian ModernismThe aesthetic-religious views of Ivan Grozev, a Bulgarian writer, poet and spiritual awakener, combine various aspects whose unifying center is the mystical ability of man to reach God: the Christian idea of man’s aspiration for God; theosophical and Masonic conceptions; and elements of Hellenistic philosophy and mystery. In his articles and studies that he published in the journal Hyperion, Ivan Grozev promoted ideas about the poet as “a priest and a prophet”, his “worldly sacrifice”, and “the steps towards godly knowledge” (scientist, genius, mystic). As a true Theosophist, he contrasts his utilitarian times with the spiritual from past eras (reason vs. mysticism), affirming the idea of a “New Heaven” and a “New Cultural Race” for the devoted ones. The Bulgarian modern consciousness from the late 19th and early 20th century perceived such ideas as a new type of religion of the aesthetic, and at the same time as a new ethic of the creator (prophet, Übermensch in the sense of Nietzsche or Rudolf Steiner) as a necessity of spiritual creation of a new cultural race that abandons mercantilism for the sake of ideal values. Iwan Grozew i „nowa rasa kulturowa” w religijno-estetycznym projekcie bulgarskiego modernizmuPoglady estetyczno-religijne Iwana Grozewa, bulgarskiego pisarza, poety, dzialacza na rzecz duchowego przebudzenia spoleczenstwa, lacza aspekty chrzescijanskiej idei dazenia czlowieka do Boga, koncepcje teozoficzne i masonskie, elementy hellenistycznej filozofii i misteriów, a ich wspólnym jadrem jest mistyczna zdolnosc czlowieka, aby dotrzec do Boga. W artykulach i studiach publikowanych na lamach czasopisma „????????” Iwan Grozew propaguje idee dotyczace poety „kaplana i proroka” i jego „ziemskiej ofiary”, „kroków w kierunku boskiej wiedzy” (naukowiec, geniusz, mistyk); jako wyznawca teozofii, utylitarne czasy, w jakich zyje, przeciwstawia epokom duchowym z przeszlosci (rozum przeciwko mistycyzmowi), potwierdzajac idee „nowego nieba” i „nowej rasy kulturowej” dla osób poswieconych. W bulgarskiej swiadomosci modernistycznej przelomu XIX i XX wieku takie idee postrzegane byly jako nowy rodzaj religii estetycznej, a jednoczesnie jako nowa etyka twórcy (proroka, nadczlowieka w rozumieniu Friedricha Nietzschego lub Rudolfa Steinera), pojeta jako koniecznosc duchowego stworzenia nowej rasy kulturowej, która odrzuca postawe merkantylna w imie wartosci idealnych.